Τι είναι η αγχώδεις διαταραχές;
Το άγχος είναι μια φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού και μάλιστα μπορεί να είναι εποικοδομητικό σε αρκετές συνθήκες. Οι Αγχώδεις Διαταραχές διαφοροποιούνται από τα φυσιολογικά συνθήματα νευρικότητας ή ανησυχίας και περιλαμβάνουν υπερβολικό άγχος ή φόβο. Είναι οι πιο συνήθεις από τις ψυχικές διαταραχές και προσβάλλουν σχεδόν το 30% των ενηλίκων τουλάχιστον σε κάποια φάση της ζωής τους.
Ποιες είναι οι αγχώδεις διαταραχές;
1. Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή
Η Γενικευμένη Αγχώδης Διαταραχή παρουσιάζει επίμονο και υπερβολικό άγχος, το οποίο επηρεάζει τις καθημερινές δραστηριότητες. Η συνεχόμενη ανησυχία και ένταση μπορεί να συνοδεύεται από σωματικά συμπτώματα όπως ζάλη, δυσκολία συγκέντρωσης, μυϊκή ένταση, προβλήματα ύπνου ή αίσθημα παλμών. Συχνά οι ανησυχίες εστιάζονται σε καθημερινά πράγματα, όπως οι ευθύνες στη δουλειά, σε θέματα υγείας, στις σχέσεις ή σε πιο ασήμαντα πράγματα, όπως ένα επικείμενο ραντεβού, μια βλάβη στο αυτοκίνητο κλπ.
Θεραπεία
Πολλές και διαφορετικές θεραπείες είναι διαθέσιμες στην περίπτωση της γενικευμένης αγχώδους διαταραχής. Η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία (CBT), τεχνικές διαχείρισης άγχους και χαλάρωσης μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων.
2. Διαταραχή Πανικού
Το βασικό σύμπτωμα της Διαταραχής Πανικού είναι οι επαναλαμβανόμενες κρίσεις πανικού, συνδυάζοντας σωματικά και ψυχολογικά συμπτώματα.
Συμπτώματα
Χαρακτηρίζονται από τα ακόλουθα συμπτώματα:
– αίσθημα παλμών
– τρέμουλο
– εφίδρωση
– αίσθημα δύσπνοιας
-πόνος ή δυσφορία στο στήθος
– αίσθημα ζάλης ή αστάθειας
– αίσθημα ρίγους ή φούντωσης
– ναυτία
– αίσθημα αποστασιοποίησης
– φόβος θανάτου
– φόβος απώλειας ελέγχου ή ότι τρελαίνεται
Εξαιτίας της έντασης των συμπτωμάτων, πολλοί άνθρωποι που βιώνουν μια κρίση πανικού μπορεί να νομίσουν ότι θα πάθουν κάποιο επεισόδιο καρδιακής προσβολής ή ότι έχουν κάποια ασθένεια που απειλεί τη ζωή τους και έτσι επισκέπτονται το νοσοκομείο. Οι κρίσεις πανικού μπορεί να είναι μια αναμενόμενη αντίδραση σε ένα φοβικό αντικείμενο ή να μην συνδέονται με κάτι και να συμβαίνουν ξαφνικά και φαινομενικά χωρίς κανένα λόγο. Ο μέσος όρος ηλικίας για την εμφάνιση της διαταραχής πανικού είναι τα 22-23 έτη.
Θεραπεία
Οι συνηθέστερες θεραπείες είναι η ψυχοθεραπεία και η φαρμακευτική αγωγή , οι οποίες μπορεί να ακολουθηθούν σε συνδυασμό ή μόνη της η καθεμία. Η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία βοηθά τον ασθενή να κατανοήσει ότι ο πανικός συνδέεται με λανθασμένες αντιλήψεις που πυροδοτούν τα σωματικά συμπτώματα του άγχους. Οι τεχνικές χαλάρωσης και αναπνοής βοηθούν στην αντιμετώπιση των έντονων σωματικών συμπτωμάτων.
3. Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή
Η Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή (ΙΨΔ) είναι είναι μια αγχώδης διαταραχή, στην οποία οι άνθρωποι παρουσιάζουν επίμονες, ανεπιθύμητες σκέψεις, ιδέες ή παρορμήσεις που τους οδηγούν σε επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές-καταναγκασμούς, όπως το πλύσιμο των χεριών, ο έλεγχος συγκεκριμένων πραγμάτων, ο καθαρισμός.
Πολλοί άνθρωποι έχουν συγκεκριμένες σκέψεις ή επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές, αλλά αυτές δεν επηρεάζουν την καθημερινή ζωή και μάλιστα μπορεί να οργανώνουν ή να διευκολύνουν τις καθημερινές δραστηριότητες. Όμως, στα άτομα με ΙΨΔ, οι σκέψεις είναι επίμονες και ανεπιθύμητες και οι ρουτίνες και συμπεριφορές είναι υποχρεωτικές, καθώς αν το άτομο δεν τις κάνει, του προκαλεί μεγάλο άγχος. Πολλοί άνθρωποι με ΙΨΔ αναγνωρίζουν ότι οι εμμονές τους δεν είναι πραγματικές, άλλοι πιστεύουν ότι θα μπορούσαν να είναι αληθείς. Ακόμα κι αν κάποιοι κατανοούν ότι οι εμμονές δεν είναι αληθινές, οι άνθρωποι με ΙΨΑΔ, δυσκολεύονται πολύ να μην εστιάζουν στις σκέψεις τους ή να σταματήσουν τις καταναγκαστικές συμπεριφορές τους.
Διάγνωση
Η διάγνωση της ΙΨΔ απαιτεί την παρουσία της εμμονής (obsession) ή/και των καταναγκασμών (compulsion) που απορροφούν αρκετό χρόνο μέσα στη μέρα (πάνω από 1 ώρα/μέρα), προκαλούν έντονο άγχος και επηρεάζουν τη λειτουργικότητα του ατόμου στην εργασία, την κοινωνική ή κάποια άλλη σημαντική δραστηριότητα του ατόμου. Η ΙΨΔ διαγνώσκεται λίγο περισσότερο στις γυναίκες απ᾽ ότι στους άντρες και ξεκινά συνήθως στην παιδική ηλικία, την εφηβεία ή την πρώιμη ενήλικη ζωή. Ο μέσος όρος των συμπτωμάτων εμφανίζεται γύρω στην ηλικία των 19 ετών.
Θεραπεία
Μία από τις αποτελεσματικές θεραπείες για την ΙΨΔ είναι η γνωσιακή-συμπεριφορική. Μέσω της παρέμβασης, οι ασθενείς μαθαίνουν να εκτίθενται σε συνθήκες που τους προκαλούν έντονο άγχος και ενισχύουν τις καταναγκαστικές συμπεριφορές. Η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία μπορεί να βοηθήσει τους ασθενείς με ΙΨΔ να μειώσουν αποτελεσματικά τα ιδεοψυχαναγκαστικά συμπτώματα. Ωστόσο, η θεραπεία αποδίδει εφόσον οι ασθενείς ακολουθούν τα βήματα. Κάποιοι ασθενείς δε συμφωνούν να ακολουθήσουν τη γνωσιακή-συμπεριφορική παρέμβαση λόγω του άγχους που προκαλεί.
Η φαρμακοθεραπεία χρησιμοποιείται επίσης για τη θεραπεία της ΙΨΔ μόνη ή σε συνδυασμό με τη γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία. Σημαντική είναι και η υποστηρικτική θεραπεία στους ασθενείς με ΙΨΔ που δρα επικουρικά στην συμπεριφοριστική ή/και φαρμακευτική παρέμβαση, καθώς προσφέρει ενθάρρυνση και πρακτικές λύσεις στα προβλήματα του ασθενούς.