Δεν το επιλέξαμε, αλλά βρεθήκαμε να ζούμε σε αυτή την εποχή και να ανήκουμε σε αυτή την κοινωνία (όσο κι αν δεν αρέσει σε πολλούς από εμας να μας θεωρούν μέρος της).
Η θλίψη, ο θυμός, η απογοήτευση, η απόγνωση, η αμφιβολία, η αίσθηση αδικίας, το σοκ, οικεία συναισθήματα των καιρών μας.
Και τώρα τι;
Ένας κόσμος που γκρεμίζεται. Μια φύση που καίγεται ή πνίγεται. Η ανθρώπινη ζωή που γίνεται αντικείμενο διαπραγμάτευσης και εξευτελίζεται.
Μια βίαιη κοινωνία, προϊόν της βιαιότητας που έχει υποστεί τα τελευταία χρόνια. Γιατί η βία φέρνει βία. Και δυστυχώς, έπεται και συνέχεια.
Οι αλλεπάλληλες προκλήσεις που κλήθηκε ν᾽ αντιμετωπίσει η κοινωνία συνολικά (οικονομική κρίση, COVID, φυσικές καταστροφές, αποδόμηση του κοινωνικού κράτους) και ο καθένας ξεχωριστά, αποτελούν ισχυρά ψυχοπιεστικά γεγονότα που δοκιμάζουν την ψυχοσύνθεση του ανθρώπου. Και κάπως έτσι, ξυπνά το ένστικτο της αυτοσυντήρησης. Μια ολόκληρη κοινωνία σε survival mode. Οι αξίες (όπως η ευγένεια, η καλοσύνη, η αλληλεγγύη, ο σεβασμός, η αγάπη) κρίνονται και αποδυναμώνονται, γιατί αξιολογούνται ως ανεπαρκείς για να προστατεύσουν. Τη θέση τους δίνουν στον εγωκεντρισμό, την επιθετικότητα, τον θυμό. Αναμενόμενη απάντηση όταν τα όρια της ανοχής βάλλονται.
Το τραύμα έχει δημιουργηθεί ατομικά και συλλογικά και η κρίση είναι βαθειά. Η παρατήρηση και η επίγνωση όμως, αν και σημαντικές, δεν αρκούν. Χρειάζεται επούλωση που ξεκινά ατομικά για να επηρεάσει συλλογικἀ. Πώς;
Επαναδιαπραγμάτευση και Επαναπροσδιορισμός
Σ᾽ ένα αξιακό σύστημα που καταρρέει, ας εμμείνει ο καθένας στις αξίες που χάνονται. Ας γίνει ο καθένας μας αυτός που θα βοηθήσει και θα διαμαρτυρηθεί, όχι μόνο όταν γίνεται η καταστροφή, αλλά κάθε μέρα, κάθε στιγμή στην καθημερινότητά μας. Εκεί δίνεται η μάχη. Στον διπλανό μας που χρειάζεται βοήθεια, σε αυτόν που θα κάτσουμε ν᾽ ακούσουμε με ειλικρινές ενδιαφέρον, σε αυτόν που θα ρωτήσουμε «τι κάνεις;» και το εννοούμε, στο «ευχαριστώ», σε αυτόν που θα μας βρίσει στην ουρά του σούπερ μάρκετ και θα του μιλήσουμε αντί να τον βρίσουμε κι εμείς. Αλλά, και στην έκφραση της αγάπης που κερδίζει την ασφάλεια της σιωπής, στο μοίρασμα των συναισθημάτων, στη δύναμη της σύνδεσης έναντι της βόλεψης της μοναχικότητας, στην επένδυση των ανθρώπινων σχέσεων αντί της ευκολίας και της επιφάνειας.
Γιατί η απάντηση σε κάθε μορφής θάνατο είναι η πίστη, η επιμονή, η γενναιότητα, η δράση, τα όνειρα, η αγάπη.